عصب کشی دندان چگونه انجام می شود؟
عصب کشی دندان متداول ترین اقدام درمانی در حوزه دندانپزشکی است. معمولا افرادی که با شکایت از درد شدید و غیر قابل تحمل در دندان مراجعه میکنند، نیاز به عصب کشی دارند. خیلی وقت ها نیز بدون علائم شدید و هشدار دهنده و در حین سایر معاینات، پزشک لزوم انجام آن را تشخیص میدهد. به طور کلی، هدف از عصب کشی دندان حفظ دندانی است که درریشه دچار عفونت شده است. در ادامه این مقاله به نحوه انجام عصب کشی و موارد مرتبط به آن پرداخته شده است.
عصب کشی دندان چیست؟
عصب کشی دندان به درمان ریشه ی دندان ها گفته می شود. زمانی که پوسیدگی دندان ها آنقدر پیشروی می کند که ریشه ی دندان نیز درگیر شود، برای درمان دندان نیاز به عصب کشی وجود دارد. عصب کشی دندان بستگی به میزان درگیری ریشه با آلودگی تک کاناله، دو کاناله و سه کاناله متفاوت است.
تکنیک ها و تکنولوژی های مدرن به کانال های ریشه کمک کرده اند تا برای درمان کانال ریشه دندان اغلب به یک یا دو جلسه مراجعه به دندانپزشک نیاز داشته باشند که این کار سبب راحتی بیماران می شود.
عصب کشی دندان چگونه انجام می شود؟
درمان عصب کشی دندان اساسا یک فرایند چهار مرحله ای است. درمان معمولا در بیش از دو جلسه انجام می شود.
1- ابتدا دندانپزشک با استفاده از تزریق یک سوزن، عمل بیحسی موضعی را انجام می دهد تا دندان را بیحس کند. معمولا هنگامی که سوزن در می آید، یک جرقه کوچک در ناحیه مورد نظر ایجاد می شود. پس از اینکه دندان بیحس شد، دندانپزشک ممکن است یک سد دندان در منطقه مورد نظر قرار دهد، یک ورقه ی کوچک از جنس لاستیک که دندان را جدا می کند تا در طی مراحل تمیز و خشک باقی بماند.
2- دندانپزشک شما سپس از ابزارهای بسیار کوچک مانند یک مته کوچک استفاده خواهد کرد تا به داخل دندان دسترسی پیدا کند و یک سوراخ در قسمت بالای دندان ایجاد شود. سپس، دندانپزشک از فایل های کوچک استفاده می کند تا پالپ آسیب دیده را از داخل دندان پاک کند. او همچنین از فایل ها برای شکل دادن به درون محفظه دندان و ریشه استفاده می کند و ممکن است به داخل آن آب بریزد تا هرگونه پالپ باقی مانده را بشوید. دندانپزشک همچنین می تواند از یک محلول ضد میکروبی را برای از بردن هر نوع باکتری باقی مانده و کاهش خطر ابتلا به عفونت بیشتر استفاده نماید.
3- هنگامی که حفره دندان کاملا تمیز و خشک می شود، دندانپزشک آن را پر می کند. در این حالت یک ماده لاستیکی مانند که گوتا پرچا نامیده می شود، اغلب استفاده می شود. سپس دندانپزشک آن را با پرکننده های موقت می بندد تا زمانی که شما نیاز به روکش داشته باشید.
4- پس از چند هفته، دندانپزشک شما درمان را با قرار دادن یک روکش دایمی یا یک نوع مشابه ترمیم در بالای دندان به پایان می رساند. بسته به شرایط دندان طبیعی شما، ممکن است دندانپزشک نیاز داشته باشد تا یک پست نگهدارنده کوچک در داخل محفظه ریشه قرار دهد به منظور اینکه روکش یا ترمیم را پایدارتر کند.
چه زمانی نیاز به عصب کشی دندان است؟
معمولا، زمانی عصب کشی دندان کانال توصیه می شود یا لازم است که یک عفونت عمیق در دندان وجود دارد. پالپ داخل دندان می تواند به علت آسیب یا وجود حفره شدید به باکتری ها آلوده شود. اگر در این صورت درمانی انجام نشود، عفونت می تواند به قدری شدید شود که نیاز باشد دندان کشیده شود. اگر دندانپزشک شما درمان را توصیه کرده است، در اینجا یک راهنمای گام به گام از آنچه شما می توانید در طول و بعد از این روند انتظار داشته باشید ارائه شده است.
به طور کلی زمانی که بافت درون کانال دندان و مجرای ریشه ملتهب، آلوده و یا دچار آسیب دیدگی شدید شده باشد، تنها راه درمان عصب کشی یا درمان ریشه دندان است.
زمانی که عمق پوسیدگی دندان بیش از حد باشد و به محوطه ی تاج دندان نفوذ کند و به عصب دندان نزدیک شود، معمولا دندان علامت دار می شود و با علامت هایی مانند حساسیت به گرما و سرما و…همراه است. برای درمان در ابتدا باید پوسیدگی دندان برطرف شود و در انتها مشخص می شود که آیا دندان به درمان ریشه احتیاج دارد یا خیر؟
در برخی موارد به دلیل اینکه بیمار خیلی دیر مراجعه می کند ممکن است میکروب ها و باکتری ها به عصب دندان رسیده باشند و بیمار با آبسه به پزشک مراجعه کند که علائم شدیدتر است و در برخی موارد با تورم در صورت و یا تورم در پای لثه باشد که برای برطرف کردن این مشکلات نیز درمان ریشه انجام می شود.
یک دلیل دیگر برای استفاده از عصب کشی برای درمان، عمق پوسیدگی است. زیرا عمق پوسیدگی به حدی زیاد است که با اینکه پوسیدگی به عصب و ریشه نرسیده است اما محوطه ی عصب دندان با باکتری ها آلوده شده است و پزشک عصب دندان را تخلیه می کند تا درمان به صورت قطعی و کامل صورت گیرد.
علت به وجود آمدن عفونت دندانی
برای دلایل اصلی به وجود آمدن عفونت های دندانی دلایل زیر را می توان ذکر کرد:
- پوسیدگی عمیق داخل دندان
- روش های تکراری درمان دندانپزشکی بر روی دندان ها
- ترکهای عمیق در دندان
- پریدگی ها و تراشه های ایجاد شده بر روی دندان
- ضربه و یا جراحت روی دندان ها که موجب عفونی کردن ریشه ی دندان شود که ممکن است در ظاهر هیچ نشانه ای روی دندان ها وجود نداشته باشد.
علائمی که نشان میدهد به عصب کشی دارید
در صورتی که این علائم را در دندان های خود مشاهده کردید به داندانپزشک مراجعه کنید.
- درد
- تورم
- تغییر در رنگ دندان
- حساسیت دندان به گرما یا سرما
- حساسیت دندان به لمس کردن و جویدن برخی مواد غذایی
- حساسیت در گره های لنفاوی، لثه و استخوان های اطراف دندان
البته همیشه بروز این علائم نشانه ی درمان عصب کشی نیست و در نهایت دندانپزشک شماست که انتخاب می کند چه روش درمانی را انتخاب کند تا به بهترین نتیجه درمانی برسد.
مراحل عصب کشی دندان
- مرحله ی اول: ابتدا برای معاینه و میزان آسیب دیدگی دندان، عکس رادیولوژی تهیه می شود.
- مرحله ی دوم: از داروی بی حسی موضعی برای کاهش درد و بی حسی استفاده می شود.
- مرحله ی سوم: پزشک دستگاه تخلیه کننده بزاق را در کنار دهان مراجع قرار می دهد و سپس اقدام به برداشتن پوسیدگی های دندان می کند.
- مرحله ی چهارم: پس از برداشتن پوسیدگی پزشک اقدام به برداشتن عصب عفونی می کند.
- مرحله ی پنجم: پزشک با خالی کردن ریشه های پوسیده اقدام به پر کردن ریشه های دندان می کند.
7 نکته ضروری که از عصب کشی دندان باید بدانید
- درمان ریشه ی دندان به پایان رسیده است و ممکن است تا مدت یک هفته بعد از درمان ریشه، دردی را احساس کنیم که شدت این درد در افراد مختلف متفاوت است، برای کنترل این درد از شما خواسته می شود که مسکن استفاده کنید.
- اگر تورمی در آن ناحیه وجود داشته باشد یک مساله ی طبیعی است و جای نگرانی وجود ندارد اما لازم است به به پزشک خود مراجعه کنید و او را مطلع سازید. عموما پس از انجام معاینه برای شما انتی بیوتیک تجویز می شود. لطفا از مصرف خودسرانه ی انتی بیوتیک اجتناب کنید.
- تا یک ماه پس از عصب کشی ممکن است در هنگام جویدن غذا، دندان عصب کشی شده درد داشته باشد، این اتفاق یک مساله ی طبیعی است و جای نگرانی وجود ندارد و به مرور زمان برطرف می شود.
- از شما موکدا خواسته می شود که شرایط دندان خود را با هیچ کس دیگری مقایسه نکنید، حتی دندان خود رابا یک دندان دیگر مقایسه نکنید. هر دندانی شرایط خاص خودش را دارد و نسبت به درمان واکنش مخصوص به خود را دارد.
- درمان ریشه ی دندان یا همان عصب کشی دندان در 80 درصد مواقع موفقیت آمیز است که این درصد بسیار بالایی برای درمان ریشه ی دندان است.
- مسواک زدن دندانی که درمان ریشه برای آن انجام شده و پانسمان است بلامانع است، اما لازم است بدانید که در ناحیه ی پانسمان شده زیاد مسواک نزنید و از غذا خوردن روی این دندان، تا زمانیکه به صورت کامل ترمیم شود اجتناب کنید.
- دندان هایی که شرایط کیستیک دارند، یا کیستی دور تا دور ریشه ی دندان آن ها قرار دارد و یا در مواردی که برای شما درمان مجدد انجام شده معمولا مدت زمانی تقریبا 3 تا 6 ماه آینده از شما خواسته می شود به صورت مجدد به پزشک مراجعه کنید لطفا این مساله را جدی بگیرید و برای کنترل مجدد حتما در زمان مقرر به پزشک مراجعه کنید.
عمر و ماندگاری عصب کشی دندان
مهمترین عوامل تاثیرگذار بر روی عمر دندان عصب کشی شده عبارتند از:
- زمان مراجعه به پزشک است. هر چه سریع تر به پزشک مراجعه کنید درمان موثرتر و با ماندگاری بالاتر انجام می شود.
- نکته ی دوم که در ماندگاری عصب کشی دندان بسیار مهم است تخصص و مهارت دندانپزشک در انجام عصب کشی است. ممکن است باکتری ها دوباره راهی برای نفوذ به ریشه ی دندان پید ا کنند پس برای عصب کشی به بهترین دندانپزشک در شهر خود مراجعه کنید.
- نکته ی سوم در طول عمر دندان عصب کشی شده مواد استفاده در ترمیم دندان است که هر چه دندانپزشک از مواد مرغوب تر استفاده کند ماندگاری عصب کشی بیشتر است.
به طور کلی ماندگاری دندان عصب کشی شده بیش از 10 سال است اما این سه نکته ی ذکر تاثیر بسزایی در ماندگاری دندان دارد.
منشا درد غیر دندانی
منشا درد غیر دندانی چیست؟ در برخی موارد ممکن است که بیمار پس از عصب کشی هنوز به مدت طولانی، از درد دندان شکایت می کند. ممکن است پس ازمعاینه هیچ گونه دندان پوسیده ای مشاهده نشود و حتی درعکس های رادیوگرافی نیز مشکلی در عصب و ریشه دندان مشاهده نشود که در اینجا پزشک به دردهایی با منشاء غیر دندانی مشکوک می شود.
در برخی موارد ممکن است بیمار از درد چند دندان با هم شکایت داشته باشد که اغلب با سر درد همراه است در اینجا نیز مساله دردهایی با منشاء غیر دندانی مطرح می شود.
اگر بیمار درد احساس کند و پزشک با تجویز بی حسی موضعی همچنان نتواند مشکل درد را برطرف کند باز هم موضوع درد با منشا غیردندانی مطرح می شود.
ممکن است در موارد نادری بیمار با انجام درمان عصب کشی دندان، همچنان از درد شکایت داشته باشد و بهبودی کامل حاصل نشود. در این زمان نیز پزشک باید به درد با منشاء غیر دندانی مشکوک شود.
سوالات متداول:
تعداد جلسات عصب کشی دندان چند جلسه است؟
درمان عصب کشی دندان ها ممکن است تا چند جلسه طول بکشد و تا جلسه ی بعدی یک پرکردگی موقت برای دندان انجام شود تا تماس مواد غذایی با داخل دندان پرهیز نمایند.
اگر دندان دچار ضایعه و آبسه نشده باشد می توان کار عصب کشی دندان در یک جلسه به اتمام رساند، در غیراین صورت لازم است که پر کردگی به صورت موقت روی دندان قرار بگیرد و ادامه ی درمان به جلسات آینده موکول شود.
هزینه عصب کشی دندان چقدر است؟
هزینه عصب کشی دندان با توجه به تک کاناله بودن، دو کاناله یا سه کاناله بودن دندان متفاوت است. پس بهتر است به پزشک مراجعه کنید و پس از عکسبرداری از دندان ها، عمق پوسیدگی را بررسی کنید و درمان را آغاز نمایید.
آیا عصب کشی دندان درد دارد؟
عصب کشی یا درمان ریشه ی دندان، از آنجایی که نفوذ باکتری به عمق ریشه ی دندان است، هم پاکسازی آن زمان بر است و هم طبیعتا با مقداری درد همراه است. اما پزشک شما با استفاده از آنتی بیوتیک و مسکن این درد را کنترل می کند نگران نباشید.
عصب کشی دندان نیازمند تبحر و مهارت پزشک است، پس در انتخاب پزشک معالج خود دقت کنید و به بهترین دندانپزشک شهر خود مراجعه کنید. اقدام به موقع و سریع شما برای درمان، در روند درمان بسیار موثر است . تنها در زمان احساس درد به
مراقبت های پس از عصب کشی
مراقبت خوب از دندان ها و لثه ها پس از عصب کشی دندان ها ضروری است. شما ممکن است نیاز داشته باشید که مجددا به دندانپزشکی مراجعه کنید تا دندان درمان شده توسط اشعه ایکس بررسی شود و مطمئن شوید که تمام نشانه های عفونت رفته است. علاوه بر تمیز کردن دندان ها و مراجعه به دندانپزشکی دو بار در سال مهم است که مراقبت روزانه خوب دندان ها در خانه از جمله مسواک زدن دو مرتبه در روز را انجام دهید.
